Metodik qo’llanma ―Yong’in xavfsizligi‖ fanini o’qitish dasturiga asosan tuzilgan. Qo’llanmada fanning bo’limlari bo’yicha yonishning fizik va kimyoviy xususiyatlarini aniqlash, yonishning tarqalish tezligini hisoblash, binolarning o’tga chidamliligini aniqlash, zarbali to’lqinlar bosimini hisoblash, yengil alangalanuvchi suyuqliklarning yonish haroratini aniqlash, birlamchi o’t o’chirish vositalarini o’rganish, yong’in xabar beruvchilari tuzilishi va ishlashini o’rganish mavzulari bo’yicha amaliy va laboratoriya ishlarini bajarish metodikalari va asbob-uskunalarda tajriba o’tkazish tartibi bayon etilgan.

Методические указания предназначены для студентов обучающихся по направлению 5580400- «строительство инженерных коммуникаций» для выполнения лабораторных работ по курсу «Газоснабжение»

 Laboratoriya ishi 
                Mavzu:  Biosfera va uni ifloslantiruvchi manbalar. 
        Darsning maqsadi: Biosferaga inson, transport va qishloq  xo`jaligining roli va ta’sirini o’rganish. 

Topshiriqlar: 

1. Sayyoramiz atmosferasining hozirgi davrdagi muammolarini o`rganish. 
2. Biosferaning tirik moddasi 
3. Tirik organizmni holatiga, rivojlanishga, ko’payishga ta’sir etuvchi elementlar 
4. Qishloq xo`jaligining biosferaga ta`siri. 

Matnli tahrirlagichlardan foydalanish qoidalari. Microsoft Wordda jadval va grafiklar bilan ishlash.

Ishdan maqsad: Word dasturida jadvallar va diagrammalar bilan ishlashni o‘rganish.

Kerakli  jihozlar: Kompyuter, Microsoft Word dasturi, proektor, jadvallar.

• Excel dasturida  menyular satri
• Excel dasturida formulalar satri
• Excel dasturida varaq(лист)lar bilan ishlash
• Excel dasturida ma’lumotlarni chop etish

   Ma’lumotlarni qulay ifoda etish uchun jadvallardan foydalaniladi. Kompyuter ularni elektron shaklda ifoda etish imkonini beradi, natijada ma'lumotlarni faqat tasavvur etish emas, hattoki qayta ishlash imkoniyati bor. Jadval tuzishdagi hujjatlar bilan ishlovchi eng keng tarqalgan programma vositalaridan biri Microsoft Excel (qisqacha Excel) programmasi hisoblanadi. Excelning o'ziga xosligi shundan iboratki, u turli kataklar qiymatlari o'rtasida formulalar orqali bog'liqlik o’rnatish imkoniyatiga ega. Kiritilgan formulalar hisobi avtomatik tarzda bajariladi. Agar biror bir katak qiymati o'zgartirilsa, u bilan formulaviy munosabatlarda bog'liq kataklar qiymati ham qayta hisoblanadi, natijada butun jadvalda ham o'zgarish yuz beradi. Elektron jadvallarni qo'llash, ma'lumotlar bilan ishlashni osonlashtiradi va qo'lda hisoblash yoki maxsus programmalashtirishsiz natijalar olish imkonini beradi.

Windows XP ni qattiq diskka o`rnatish

   Windowsni o`rnatishdan oldin qattiq disk razdellari konfiguratsiyasi haqida jiddiy o`ylab ko`rish kerak. Agar kompyuterda bir necha hil OT mavjud bo`lsa bu masalaga jiddiyroq tus oladi. Bu holatda har bir OT uchun alohida o`z razdeli bo`lishi kerak. Agar kompyuterda faqat Windows XP dan foydalanish ko`zda tutilsa u holda qattiq diskni 2 ta bo`limga bo`lish taklif etiladi. Birinchi razdel OT va unda ishlaydigan amaliy va xizmatchi dasturlar uchun foydalaniladi va u asosiy (primary) va aktiv (activ) razdel hisoblanadi. Ikkinchi razdel mantiqiy (logical) razdel hisoblanib, unda  foydalanuvchi uchun zarur bo`lgan fayllar, o`rnatiluvchi dasturlar saqlanadi. Bu taklif etilgan konfiguratsiya malumotlaringizni tasodifiy buzilishlardan, viruslar bilan zararlanishdan, OT buzilishlaridan himoyalaydi.